Zo luidt de titel van de derde encycliek van Paus Benedictus die afgelopen week het levenslicht zag. In deze rondzendbrief gaat het hoofd van de Rooms Katholieke Kerk in op de wereldwijde financiële crisis. Ik heb er waardering voor dat in tijden van maatschappelijke onrust vertegenwoordigers van de kerk spreken. En ook inhoudelijk is er een aantal interessante observaties.
Waarom zou de kerk überhaupt spreken in tijden van crisis? Ik denk dat het een goede zaak is dat de kerk onrecht aan de orde stelt en opkomt voor de zwakkere in de samenleving. Veel van onze ondernemingen lijken niet zo veel meer op te hebben met het maatschappelijk belang en kiezen voor de belangen van de aandeelhouder. En ook deze (soms kleine) aandeelhouders kiezen vaak voor financieel rendement in plaats van maatschappelijke winst. Het is in een door maximale geldelijke winst gedomineerde wereld een verademing om het hoofd van de RKK te horen zeggen dat er een andere drijvende kracht is waarin de ontwikkeling van de mens tot uitdrukking komt:
“Liefde in waarheid, waarvan Jezus getuigde door zijn leven op aarde, maar vooral zijn dood en opstanding, is de principiële drijvende kracht achter de authentieke ontwikkeling van iedere persoon en van de hele mensheid” (vertaling Nederlands Dagblad).
De huidige financiële crisis brengt een aantal systeemfouten aan het licht, dat wil zeggen fouten die niet door normale economische processen gecorrigeerd worden (die systeemfouten waren er ook al voor de crisis, alleen werden wij er toen niet mee geconfronteerd) . De kerk kan vanuit een ander perspectief naar deze werkelijkheid kijken, en kan komen met observaties die ook het systeem zelf in vraag stellen. In de encycliek wordt onder meer gesproken over het beschermen van de aarde, het opkomen voor mensenrechten, en de beperkingen van de marktwerking.
Een laatste observatie: de paus wijst op het belang van een persoonlijke ommekeer van een ieder die betrokken is bij de economische crisis. Daarbij zouden ondernemers moeten gaan voor het gemeenschappelijk goed in plaats van alleen het financiële eigen belang. Willen we economisch het goede doen dan moeten wij allemaal de menselijke waardigheid voor laten gaan op de economische systemen. Daar liggen voor consumenten en voor ondernemers nog mooie uitdagingen.
Ik hoop dat niet alleen de RKK spreekt, maar dat ook evangelische christenen spreken. En handelen natuurlijk! Gelukkig zijn we al getuige van meerdere lovenswaardige initiatieven. Denk bijvoorbeeld aan het werk dat Oasis doet. Hopelijk een inspiratie voor vele anderen.
