Een van de meest populaire verhalen uit de bijbel is het verhaal van de verloren zoon. Het is ook een schitterend verhaal, een vader en 2 zonen in een roerend drama. De jongste zoon maakt verkeerde keuzes in het leven en na een kort succes beland hij in de goot. Daardoor komt hij tot inzicht en gaat hij terug naar zijn Vader. Ze verzoenen zich met elkaar in een aangrijpende scene. De oudste zoon staat misnoegd in de schaduw toe te kijken als de rest feest viert om de goede afloop.
Hoe vaak voelen wij ons niet als verloren zonen? Weer afgedwaald van God, weer een stomme zonde begaan. We wilden het weer zelf proberen. Maar we realiseren ons dat we terug naar God moeten gaan. We weten dat God op ons wacht. We gaan op onze knieën en geven ons opnieuw over aan God. We vragen hem of hij ons weer wil opnemen.
Tot het weer misgaat en we weer terug gaan en weer vragen of God ons wil vergeven. We blijven steken in de rol van de jongste zoon. Het is een rol die ons op het lijf is geschreven. Het is ook de meest dankbare rol, elke keer kan je weer terugkomen ongeacht wat je hebt gedaan. Wie wilde niet de jongste zoon spelen tijdens de zondagsschool?
De oudste zoon spreekt ons minder aan. Hij is zo veroordelend, hij is niet zo genadig als de vader. Hem gaan we liever uit de weg want hij maakt dat we ons ongemakkelijk voelen. Hij is als die andere christen die afkeurend op je gedrag neer kijkt. We weten dat we zelf niet zo moeten zijn als hem, dat hij een anti-voorbeeld is. Zijn rol spelen we niet graag na.
We hebben zo vaak de rol van de jongste zoon gespeeld dat we er geroutineerd in zijn geworden. We kijken meewarig naar de jongste spruiten van de familie die er nog maar net mee beginnen en die van heel wat verder terug moeten komen. We kijken misnoegd naar de arme jongens die nog verloren rondlopen en niet van plan zijn terug te komen. Maar wij doen gehoorzaam wat de vader ons opdraagt: terugkomen, steeds opnieuw. De vader wacht wel, want dat is zijn rol in het verhaal. Toch?
We vergeten alleen dat terugkomen betekent dat we mogen wonen in het huis van de vader. Dat we zijn erfgenamen zijn en dat we hem nu mogen helpen met het werk (Rom 8:17). Het is niet de bedoeling weg te lopen zodat we steeds weer terug kunnen komen, het is de bedoeling dat we opgroeien. Niet alleen om per ongeluk toch terecht komen in de rol van de oudste zoon, want ook daar gaat het verhaal niet om. We vergeten dat we zijn geroepen de rol van de vader te spelen.
Het verhaal gaat om de vader die iets verloren is en de blijdschap als hij zijn zoon weer terug heeft. Zoals de vrouw in het verhaal ervoor die een fortuin kwijt is en een feestje organiseert als ze het weer terug gevonden heeft. Zoals de herder die zijn schaapje zoekt en vol enthousiasme naar zijn vrienden gaat als hij het weer heeft gevonden. De clou van deze verhalen is niet dat we ons kunnen voelen als een schaapje in Jezus armen ondanks onze ongehoorzaamheid. De clou is het zoeken, zoals de herder, zoals de vrouw, zoals de vader, zoals Jezus. De clou is het feest van ‘de gevondenen’.
Het verhaal gaat om onze zorg om wie verloren is, niet om zo goed mogelijk de verloren zoon na te spelen. We zijn geroepen om de liefde en genade van de vader voor ons door te geven. We zijn geroepen terug te gaan naar de goot, waar Jezus ook was toen hij deze verhalen vertelde (Luk.15:1). We zijn zonen van de Vader zodat we degene op kunnen zoeken die niet weten dat er een Vader is die op hen wacht. We zijn zonen van de Vader zodat we een feest kunnen organiseren voor degenen die de weg naar huis gevonden hebben!
Een diepgaande en persoonlijke reflectie op het verhaal van de verloren zoon n.a.v. Rembrandts schilderij is het boek 'Eindelijk thuis' van Henri Nouwen.
