Doe uw mond open ten bate van de stomme,
ten behoeve van het recht van allen die wegkwijnen;
open uw mond, oordeel rechtvaardig,
verschaf de verdrukte en nooddruftige recht. (Spr. 31, 8-9)
De media hebben het overvloedig laten weten, na een jaar rampspoed ten gevolge van de aardbeving in Haïti is de situatie er zo mogelijk nog erger dan de dag nadat het noodlot toesloeg. Vandaag heb je er een land waar het gemiddelde inkomen 390 euro per jaar bedraagt. Reken het eens even om, 390 euro : 365 dagen = 1.07 euro/dag. En dat is dus een gemiddelde. Je hebt dus een land dat al het armste was van de noordwestelijke wereld, geprangd tussen de Verenigde Staten en (een beetje) Europa, en dan zit je met mensen die van 1.07 euro moeten zien te overleven, met mensen die hun hoop stellen op hulp van buiten af om gered te worden van de situatie waarin ze zich nu bevinden.
Laat me het mes nog even wat dieper in de wonde steken. De dodentol van de aardbeving bedraagt naar schatting 230.000 mensen. Dus 230.000 mensen zijn dood, verdwenen, laten familie en geliefden achter. Port-au-Prince, maar ook de vele gebieden elders in het land, worden nog steeds overwoekerd door bergen puin wat voor gevolg heeft dat 1.300.000 mensen buitenhuis – in tenten, ruïnes van wat ooit gebouwen waren of zelfs alleen maar katoenen lakens (700.000 mensen) om onder te kruipen – moeten kamperen. Meer dan 1 miljoen mensen hebben nood aan primaire basisvoorzieningen zoals voeding en medische zorg. Honderdduizenden mensen kampen met trauma’s, maar er is geen psychologische begeleiding. De cholera decimeert ondertussen verder de overgebleven bevolking. Chris De Stoop beschrijft in Knack hoe de ziekte tekeer gaat in een cholerakamp in Cité Soleil met het volgende citaat: “De minst zieke mensen gaan naar de tent van de Modérés. Daar zitten ze met tientallen op witte tuinstoelen waarin een rond gat gezaagd is. Onder het gat staat een emmer. Mannen en vrouwen zitten er met blote kont naast elkaar te kreunen. Kindjes kijken verwonderd naar wat uit hun lichaam loopt… Een choleralijder loopt leeg zoals een kraan die openstaat”. Tegen Kerstmis waren er al 150.000 mensen besmet met cholera en waren er ruim 3.300 gestorven.
Er woeden moordende bendeoorlogen als nooit tevoren en ook de eerste lenteregens zijn al daar, verhoudingsgewijs veel te vroeg naar het schijnt. Modderstromen overstromen daardoor de vlakten waar gezinnen slapen op de blote grond. Eén voorbeeld: in zijn programma “Ondertussen in HaÏti” van vorige week bezocht Vranckx in Port-au-Prince het kamp “Christus Koning” en vond daar 2.500 mensen waarvoor er 14 douches en 16 WC’s ter beschikking waren. Een hulpverlener zei er: “De hulpverlening wordt hier een werk van lange adem”.
Haïti was een rampgebied, nog voor de aardbeving toesloeg. Nochtans waren er toen ook al berichten van goede resultaten van de inspanningen die er toen werden geleverd. Al bereikten die berichten ons hier in Europa nauwelijks. Maar toch gebeurde het. Mensen waren bezig met gronden die hen rechtens toekwamen op te eisen, er werden massaal waterpompen geïnstalleerd, onderwijs begon eindelijk een grote vlucht te nemen, er werden jobs gecreëerd… en er ontstond hoop bij vele Haïtianen. En dan overvalt het land de totale verwoesting en kan je van nul af aan opnieuw beginnen. Kan dat nog? Is er nog kans op herstel ?
