"Ik geloof dat er jongeren zijn die worstelen met seksuele gevoelens, maar praten we jongeren niet soms homoseksuele gevoelens aan door de manier waarop er over seks gesproken wordt?"
Toen ik deze vraag las, vroeg ik me af wat de vraagsteller precies bedoelde. Als je met iemand in gesprek bent, kun je daarnaar vragen. Bijvoorbeeld: wie bedoelt de vraagsteller met ‘we’? En is het zijn of haar waarneming dat jongeren homoseksuele gevoelens worden aangepraat of gaat het om een vermoeden?
Ik ga ervan uit dat als de vraagsteller zegt ‘we praten jongeren homoseksuele gevoelens aan’, dat hij doelt op ‘wij mensen in onze tijd’.
Veel mensen in onze tijd benadrukken dat seks iets moois is. Dat is het natuurlijk ook. Als christenen geloven we dat God de Bedenker is van seksualiteit. Tegelijk is het ook waar dat omdat we in een onvolmaakte wereld leven - denk aan de gevolgen van de zondeval - onze seksuele gevoelens en verlangens niet per se in overeenstemming zijn met hoe God die bedoeld heeft. En door de manier waarop we ermee omgaan kan er juist afstand komen ten opzichte van onszelf, van de ander of van God.
Wat ben je? Hetero, homo of biseksueel?
De boodschappen die via de media - denk aan soaps, reclame, videoclips - direct of indirect over seksualiteit worden gecommuniceerd getuigen niet altijd van veel diepgang. En seks neemt best een grote plek in. Veel mensen in onze tijd gaan ervan uit dat het oké is om seks te beleven. Als het maar met toestemming van beide personen gebeurt. En natuurlijk moet het veilig zijn. Het maakt dan niet uit of het in de relatie tussen een man en een vrouw, tussen twee mannen of twee vrouwen gebeurt.
De boodschappen die we verder ontvangen gaan niet alleen over seks, maar ook over identiteit. ‘Wat ben je? Hetero, homo of biseksueel?’ is een vraag die op ons wordt afgevuurd. Als tiener word je geacht deze vraag te kunnen beantwoorden. Maar wat als dit allemaal nog niet zo helder voor je is?
Homoseksualiteit is complex!
Ik denk dat het onderwerp homoseksualiteit best complex is. Ik bedoel daarmee dat er heel veel kanten aan zitten. Bijvoorbeeld, in onze cultuur gaan we uit van het idee dat je de mensheid kunt indelen in twee duidelijk definieerbare groepen: hetero’s en homo’s. Je bent het ene of het andere. Ik vraag me af of deze zwart-wit benadering altijd klopt. Natuurlijk zijn er mensen die diepgewortelde homoseksuele gevoelens kennen. Ik zelf heb die achtergrond. Toen ik twintig was beleefde ik mijn homoseksuele gevoelens als iets wat verweven was met mijn diepste innerlijk. Dit idee dat mensen hetero of homo zijn hangt vaak samen met de gedachte dat onze seksuele gerichtheid vooral biologisch bepaald is. Zelf ga ik ervan uit dat een complex van factoren ten grondslag ligt aan homoseksualiteit. Daar kan een stukje biologie in meespelen, bijvoorbeeld aanleg. Tegelijk is onze seksualiteit ook iets dat zich ontwikkelt. Vanaf het moment dat we geboren worden gaan we door processen heen die van invloed zijn op hoe we onze seksualiteit (gaan) beleven. Dit betekent dat ieder mens een uniek verhaal heeft. Sommige personen merken dat ze zich sterk en uitsluitend aangetrokken voelen tot personen van hetzelfde geslacht. Anderen voelen zich zowel aangetrokken tot personen van hun eigen geslacht als tot personen van het andere geslacht. Anderen ervoeren homoseksuele gevoelens in een bepaalde fase van hun leven maar merkten achteraf dat deze gevoelens ook weer wegebden: er zijn jongeren die homoseksuele gevoelens als een tijdelijk iets ervaren. Er zijn er ook die niet helemaal zeker zijn of wat ze voelen inderdaad betekent dat ze homo of lesbisch zijn. Laat ik dit laatste gegeven even uitwerken.
Is mijn gevoel aangepraat?
Het gebeurt bijvoorbeeld dat een jongen zich onzeker voelt in de omgang met meisjes. “Ben ik dan misschien homo?” kan een gedachte zijn die bovenkomt. Of hij ervaart een intense bewondering voor iemand van het eigen geslacht. Misschien is hij wel eens uitgescholden voor ‘homo’. Hetzelfde verhaal voor een meisje dat zich anders voelt dan andere meisjes. “Misschien ben ik wel lesbisch” kan dan de gedachte zijn. Als je ergens tussen de twaalf en achttien jaar zit, dan kunnen alle veranderingen die in jezelf plaatsvinden, voor verwarring zorgen. Je bent op zoek naar je identiteit. Ik denk dat je dan moet oppassen om te snel conclusies te trekken.Is het mogelijk dat jongeren homoseksuele gevoelens worden aangepraat? Zo ja, hoe gebeurt dit dan? Ik ben er niet zo zeker van dat dit op een directe manier gebeurt. Wat ik wel mogelijk acht is dat sommige jongeren onzekerheid en verwarring kunnen ervaren en dan op basis van wat ze horen te snel de conclusie trekken dat ze homo of lesbisch zijn. Dan worden ze dus als gevolg van innerlijke processen en boodschappen die van buitenaf komen, een bepaalde richting ‘opgestuurd’. Als ze dan gaan experimenteren met homoseks slaan ze een weg in die ze niet per se in hoeven te slaan. Deze jongeren zijn gebaat bij ondersteuning als ze aanlopen tegen verwarring en onzekerheden op dit vlak. We hebben het allemaal nodig te groeien in zelfaanvaarding. Zelfaanvaarding is jezelf gaan zien als een unieke en waardevolle persoon, daarbij hoort ook leren omgaan met de hunkering naar bevestiging, liefde en intimiteit. Hierin kunnen we als christenen iets voor elkaar betekenen. Of we nu worstelen met onze seksualiteit omdat we geconfronteerd worden met diepgewortelde homoseksuele gevoelens of we onzeker zijn over onszelf en over onze identiteit, we hebben behoefte aan mensen die naar ons luisteren. Door er voor elkaar te zijn kunnen we elkaar helpen om te groeien. Dichtbij onszelf, dichtbij God en in betekenisvolle relaties met anderen.
